نگاهی اجمالی به کتاب مفاتیح الحیات / قسمت اول: تعامل انسان با خود
جمعه, ۱۱ مرداد ۱۳۹۲، ۱۱:۴۰ ب.ظ
| محتوای کتاب ارزشمند مفاتیح الحیات از آثار حضرت آیت الله جوادی آملی
برگرفته از آیات قرآن و روایات معصومین(علیهم السلام) می باشد که در آن بیش
از شش هزار روایت نقل شده است.
حضرت آیت الله جوادی آملی«دام ظله» با توجه به اشراف همه جانبه به منابع وحیانی و با بهره‌وری کامل از کتاب و سنت و همچنین عقل برهانی از یک سو و از سوی دیگر اثر ماندگار و سودمند بزرگ محدث روزگار ما، جناب حاج شیخ عباس قمی (رحمه الله)؛ یعنی مفاتیح الجنان،که راه سلوک بندگان و ارتباط انسان با خدا می باشد، کتابی دیگر را لازم دیدند تا جلد دوم و مکمل آن محسوب شود و شئون دنیایی به ویژه امور اجتماعی بندگان را نیز با همان رویکرد، با آموزه‌های وحیانی مرتبط سازد که آدمی در زندگی خود از این برنامه‌های الهی بهره‌مند گردد و از آثار آن، هم در دنیا و هم در عقبا سود ببرد. با توجه به استقبال فراگیر و بی نظیر در داخل و خارج از کشور از این کتاب گرانقدر لازم دانستیم که جهت آشنایی هرچه بیشتر علاقمندان و کاربران محترم به معرفی اجمالی فصول و موضوعات این کتاب اقدام کنیم. کتاب مفاتیح الحیات دارای پنج بخش با فصل های گوناگون وعناوین مرتبط می باشد. بخش اول این کتاب به «تعامل انسان با خود» پرداخته و دارای دوازده فصل می باشد که عناوین آن عبارتند از: تفکر وتدبّر، یادگیری و دانش اندوزی، کاروتلاش، حفظ تن و حرمت اضرار به نفس، نظافت و بهداشت، خوردن وآشامیدن، لباس وپوشش، زینت و آراستگی، مسکن، مسافرت، خواب و بیداری، تفریحات سالم و ورزش. لازم به ذکر است که هر فصل از این اثر نفیس، موضوعاتی مرتبط را به خود اختصاص داده و با استناد به آیات و روایات، راهکارها و نکات حایز اهمیتی را در خود جای داده است که در این مجال جهت آشنایی هر چه بیشتر شما گرامیان توجه تان را به قسمت هایی از این بخش کتاب جلب می کنیم: در قسمتی از این بخش مفاتیح الحیات درباره اهمیت تفکر و تدبر می خوانیم: قرآن کریم و احادیث، انسان‌ها را به تفکر فرا خوانده‌اند. در قرآن، اندیشیدن از اوصاف خردمندان به شمار آمده است. رسول خدا(صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: ای ابن مسعود! هرگاه خواستی کاری کنی از روی دانش و خرد باشد و از کار بدون تدبر و دانش بپرهیز، چرا که خدای جلیل می‌فرماید: [در سوگندهای خود] مانند آن زن نباشید که بافته‌اش را پس از آن که محکم می‌کرد از هم می‌گسست و رشته رشته می‌کرد. نیز به فرموده امام صادق سلام الله علیه: فردی نزد رسول خدا(صلی الله علیه و آله) آمد و عرض کرد: ای رسول خدا! توصیه و سفارشی به من کن. آن حضرت سه بار از او پرسید: اگر سفارشی کنم انجام می‌دهی؟ آن شخص در هر سه بار پاسخ داد: آری، ای رسول خدا! حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) فرمود: به تو سفارش می‌کنم که هرگاه خواستی کاری انجام دهی درباره سرانجام آن تدبر کن؛ اگر مایه رشد و هدایت بود انجام بده و اگر مایه گمراهی بود از آن بپرهیز. از دیگر ویژگی های ارزنده کتاب مفاتیح الحیات که به آن ویژگی ممتازی بخشیده است این است که این کتاب،کتاب همگان است و به قشر یا طبقه خاصی اختصاص ندارد. همچنین تنوع موضوع و فراگیری آن از شاخص های دیگر این کتاب است. به عنوان مثال در جایی دیگر از بخش اول مفاتیح الحیات در مورد پرهیز از تکلف آمده است: امام صادق(ع)می‌فرماید: هرگاه مهمانی [سرزده] نزد تو آمد آنچه داری برایش بیاور؛ ولی هرگاه دعوتش کردی خود را [مقدار قابل تحمل] به زحمت بینداز. و یا در جایی دیگر از همین بخش درمورد فضیلت تعلیم وتعلم می خوانیم : حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) فرمود: حضور در مجلس عالم از حضور در هزار تشییع جنازه و هزار عیادت بیمار بهتر است؛ نیز می‌فرماید: کسی که به مسجد رفت و آمد کند تا دانشی مفید بیاموزد یا به دیگران یاد دهد پاداش عمره و حجی کامل را خواهد داشت. همان گونه که ذکر شد ارتقاء سطوح مختلف زندگی دنیوی به سوی حق تعالی و در مسیر صحیح از اهداف این کتاب است و از این روست که کوچکترین مسائل نیز از دید محقق و تیزبین حضرت آیت الله جوادی آملی دور نمانده است و لذا در قسمت مربوط به پوشش های پسندیده در بخش اول این کتاب آمده: راوی گوید: هرگاه امام حسن(ع)برای اقامه نماز برمی‌خاست بهترین لباس را می‌پوشید. پرسیدند: چرا بهترین لباس خود را می‌پوشید؟ فرمود: خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد، پس خود را برای پروردگارم زیبا می‌کنم و او می‌فرماید: «در هر مسجدی خود را بیارایید»، از این رو، دوست دارم بهترین لباسم را بپوشم. و نیز در باب تفریحات سالم و ورزش آیت الله جوادی آملی به ذکر این حدیث نورانی پرداخته اند که: رسول خدا(صلی الله علیه و آله) از مردی که شنا و تیراندازی می‌کرد خوشش می‌آمد؛ همچنین می‌فرماید: تیراندازی و شنا را به پسرانتان بیاموزید. در نوشته های آتی سعی خواهیم کرد که بخش های دیگری از این کتاب را معرفی و به ذکر قسمت های منتخبی از آن بپردازیم. |
